Bakü’nün eski bölgesi İçerişehir’in (Old Town) sokaklarını gezerken, Şirvanşah sarayından aşağı inen yolda eski bir binanın üzerinde ”Miniatür Kitab Müzeyi” yazısıyla karşılaştım. Dünyanın tek minyatür kitap müzesi. Konu kitap olunca, benim için diğer konular ikinci plânda kalır. Bu nedenle de hemen müzeye girdim.

Kitap aşığı, Filolog Zarife Salahov, yıllarca kendi olanakları ile minyatür kitapları satın almış, devletin desteği ile de bu müzeyi oluşturmuş. Zarife Salahov, ilk kez 1982 yılında, Moskova’da, Rus yazar Ivan Krylov’un masallarının minyatür baskısını alarak, koleksiyon oluşturmaya başlamış.

Müze; binanın zemin katında yer almakta olup, iki sütun arasına yerleştirilmiş kapıdan içeri girilmektedir. Müzeye giriş, ücretsizdir. Müze, 2002 yılında açılmış ve her yıl koleksiyonu genişliyor. Bu müzede, 2024 yılı itibariyle, 90 ülkeden 6000 adetin üzerinde minyatür kitap sergileniyor. 2015 yılında Guiness Rekorlar listesine alınmış.

Müzede sergilenen en küçük kitap, 0.75X.75 mm. ölçüsünde olup, Japon Toppan yayınevi tarafından basılmış, 22 sayfalık, ”Dört Mevsim Çiçekleri” dir. Ancak, özel büyüteciyle okunabilmektedir. Müzeye kabul edilen en büyük kitabın boyutu ise 12 cm. dir.

Türkiye’den Atatürk Ansiklopedisi, Nutuk sergileniyor. Ayrıca, Nazım Hikmet’in ve Yaşar Kemal’in kitapları da sergileniyor.

”Picture of English History” adlı kitap, 1815 yılı basımı olup, müzenin en eski kitabıdır. 17. yüzyıla ait el yazması bir Kuran’ın 19. yüzyılın ikinci yarısında 17X26 mm. ebadında yapılmış minyatürü de müzenin koleksiyonu arasında bulunuyor. Renkli çocuk kitapları da unutulmamış.

Lise öğrencisi iken, benim de 3X5 cm. ebadında İngilizce-Türkçe Liliput sözlüğüm vardı. Evden taşınma sırasında kaybolmuştu. Müzede bir rafta Liliput minyatür kitaplarını görünce, eski bir dosta rastlamış gibi, sevindim.

Aleksandır Puşkin’in ”Yevgeni Onegin” adlı eserinin 1837 tarihli minyatürü de göze çarpan eserler arasında. Birçok minyatür roman, hikâye, şiir ve biyografi raflarda yerini almış. Venezuela’lı bir iş adamı müzeye önemli sayıda minyatür kitap bağışında bulunmuş.

Sonuç olarak, bu müzeden etkilendim ve Liliput sözlüğü ile başlayıp, minyatür kitap toplamadığıma da hayıflandım. Bu müze ile kıyaslanmasa da, benim de mütevazı bir koleksiyonum olabilirdi. Ama, yine de, bu müzeyi ve koleksiyonu görmekle, kendimi şanslı sayıyorum.

Bir başka yazımda görüşmek üzere, esen kalın, sevgili dostlar.

GÖRSELLER: https://photos.app.goo.gl/aM8W2JECpmM95X1z9