Geçenlerde, facebook sayfamda Floransa’da çektiğim Ponte Vecchio (eski köprü) köprüsünün, fotoğrafını paylaşmıştım. Arkadaşlarımdan ve takipçilerimden çeşitli yorumlar ve mesajlar geldi. Ben de, Ponte Vecchio da dahil, arastalı köprüler üzerine bu yazıyı yazmaya karar verdim.

Literatüre girmiş dört adet arastalı köprü var. Bunlarda bir tanesi ve en eskisi Türkiye’de. Bursa’da Irgandı köprüsü, Floransa’da Ponte Vecchio köprüsü, Venedik’te Rialto köprüsü, Lofça’da Osma köprüsü. Bu köprülerden, sadece Lofça’daki Osma köprüsünü görmedim.

Irgandı köprüsü: Bursa’da Gökdere üzerinde, Setbaşı’ndan biraz aşağıda bulunan Irgandı köprüsü, 1442 yılında Hacı Muslihiddin tarafından yapılmış. 11 m. genişliğinde tek açıklı kemer köprü olup, üzerinde çift sıra 22 adet dükkân bulunuyor. Irgandı köprüsünün orijinalinde 31 adet dükkân ve bir mescit varmış. Yaya geçişinin üstü açık. Köprü üzerindeki dükkânlar çoğunlukla sanat atölyeleri olarak düzenlenmiş. Irgandı köprüsünü, en son 2010 yılında gezmiştim. Fotoğraf çekme imkânım yoktu. Paylaştığım fotoğrafları internetten sağladım.

Ponte Vecchio köprüsü: Floransa’da Arno ırmağı üzerinde bulunuyor, Ponte Vecchio köprüsü ve ”Eski Köprü” anlamına geliyor. Üç kemerli olan köprünün uzunluğu 95 m., genişliği 32 m.. Arno ırmağının bu en dar yerine, ilk köprü, Romalılar tarafından 994 yılında ahşaptan yapılmış. Sellerden tahrip olan bu köprü, bir kaç kez yenilenmiş. Şimdiki köprü, 1345 yılında yapılmış. Ponte Vecchio köprüsü, Uffizi sarayının bulunduğu bölgeyi, Pitti bölgesine bağlıyor. Köprüde, geçmişte bulunan kasap dükkânları, kötü koku yaymaları nedeniyle, buradan taşınmışlar. Şimdi, kuyumcu ve hediyelik eşya satan dükkânlar var. Köprünün orta kemerinin üstünde iki taraflı olarak dükkân bulunmuyor. Kolonlar arasındaki açıklıktan Arno ırmağı izlenebiliyor. Bazı dükkânlara dışa doğru ilaveler yapılarak, genişletilmiş. Bu da köprünün görünüşünü ilginç kılıyor. Mimari olarak, çevresindeki binalarla pek uyumlu değil. Köprünün her iki girişinde ikişer kule varken, zaman içinde üçü yıkılmış ve Piti bölgesi tarafındaki Manelli kulesi ayakta kalmış. Dükkânların üstünde, kapalı olduğu için giremediğim Vasari koridoru (kuleler arası) Mediciler tarafından, iki yakadaki saraylarına halka karışmadan kolaylıkla gidebilmek amacıyla, Mimar Giogio Vasari’ye yaptırılmış. Koridorun içi de, Rönesans dönemine ait tablolarla süslenmiş.

Rialto köprüsü: Venedik kentinin ortasından geçen S şeklindeki Büyük Kanal (Grand Canal) üzerinde yer almaktadır. Venedik’in San Polo ve San Marco bölgelerini birbirine bağlıyor. Bugünkü köprünün inşaatına, 1588 yılında, Antonio da Ponte tarafından başlanmış ve 1592 yılında tamamlanmış. Önceden bulunan ahşap köprüler, dayanıklı olmamış. Tek açıklıklı kemer köprünün uzunluğu 48 m., genişliği 22 m. ve yüksekliği  7.5 m. dir. Üzerinde çift taraflı, bir sıra dükkan bulunuyor. Bu dükkânlarda; mücevher, ipek ve özellikle Murano cam  ve hediyelik ürünler satılıyor. Dükkânların dış kısmı da yaya geçişine uygun olarak düzenlenmiş. Köprünün tepe noktasında, dükkânlar arası geçiş sağlanmış. Gondol gezi güzergâhının bir bölümü Büyük Kanal’dan ve Rialto köprüsünün altından geçiyor.

Osma köprüsü: Yukarıda da belirttiğim gibi, Osma köprüsünü görmedim. Bulgaristan’ın Lofça (Lovech) kasabasında, Tuna ırmağının bir kolu olan Osma (Osam) ırmağının üzerinde yer alıyor. 1872-1874 yılları arasında, mimar Kolju Fitscheto tarafından yapılmış. Uzunluğu 106 m.

Umarım, bir gün Lofça’daki arastalı Osma köprüsünü de görür ve kareyi tamamlarım. Gerek benim çektiğim ve gerekse google dan temin ettiğim Irgandı ve Osma köprülerinin fotoğrafları, aşağıda ”Görseller’ bölümünde bulunmaktadır. Bir sonraki yazımda buluşuncaya kadar hoşça kalın, sevgili dostlar.

GÖRSELLER: https://photos.app.goo.gl/pTpp7rB99GE6vGfC6