Essaouira; Fas’ın, Atlas Okyanusu kıyısında bulunan, oldukça eski bir kenti Suvayr olarak da adlandırılıyor. Fas’ın bağımsızlığına kadar eski adı Mogador.

Marakeş’i konaklamada merkez yaptığımız için, Essaouira’ya günü birlik bir gezi düzenledik. Marakeş’in tam batısında ve 190 km. uzağında. Yolda argan ağacı ve keçiler için molalarla birlikte üç saatlik bir yolculuktan sonra, Essaouira’ya ulaştık. Adı, Arapça surla çevrili anlamına geliyormuş.

Kazılardan çıkan çanak, çömlek parçaları; M.Ö. 7. ve 6. yüzyıllarda, burada Fenikelilerin yaşadığını gösteriyor. 16. yüzyılda, Portekizliler, bir kale (Skala De La Ville) inşa etmişler. 1628 yılında, Moulay Abdel Melik tarafından restore edilmiş. Essaouira kenti, gerçek anlamda, Alawid hanedanından Sidi Mohammed Ben Abdallah döneminde kurulmuş.

Skala De La Ville kalesinin önünde otobüsten indim ve sur dışından balıkçı limanına doğru yürüyerek  gezime başladım. Limanda, mavi renkli balıkçı tekneleri yan yana dizilmişler. Hoş bir görüntü oluşturuyor. Limanın balık kokusu içinde, balıkçılar, yoğun faaliyet içindeler. Avlanılan balıklar aktarılıyor. Ağlar, öbek öbek yığılıyor. Martılar, bu şölenden paylarını almaları için limanda sürekli uçuyorlar, bazıları iki yana sallanarak beton rıhtım üzerinde korkmadan yürüyorlar, ya da kendilerine verilecek pay için bekleşiyorlar.

Burada surlar üzerinde kentin görkemli liman kapısı, Bab El Marsa bulunuyor. Kapı önünde balık, deniz kabukları ve diğer el işlerini satan satıcılar; tezgâhlarının başlarında, gelen ziyaretçilere bir şeyler satmanın telaşı içinde. Bab el Marsa kapısını geçerek Essouira kentine girmiş oldum. Önümde, Moulay Hassan meydanı uzanıyor..

Meydanı geçer geçmez, okyanus tarafı da dahil olmak üzere, Essaouira kentinin en eski bölgesi Medina yer alıyor. Bir orta çağ kasabası.

Medina bölgesi, savunmanın kolay olması için surlarla üçe ayrılmış. Medina’nın merkezi, Kasbah (Kasaba anlamına da geliyor). Moulay Hassan meydanını geçince sola Skala sokağına döndük. Deniz (sol) tarafı Medina suru olan dar sokaktan, kuzey burcuna kadar ilerledik. Zaman durmuş, ortaçağ döneminde yaşıyor hissine kapıldım. Bu duyguyu, Marakeş’te ve Fez’de de yaşadım. Geçmişe yolculuk için, zaman zaman buralara tekrar gelmeli. Medina içindeki bu sokaklar, hemen hemen birbirine benziyor. Beyaz badanalı, mavi çerçeveli ve pancurlu pencereleri olan berberi evleri. Alt katları; deri, hasır, ahşap malzemelerden hediyelik eşya satan dükkanlar, sanat atölye ve galerileri, kumaşçılar, baharatçılar. Üst katları; ev, otel, pansiyon, restoran. Sokaklarda yapışkan satıcılar yok, Essaouira’nın diğer Fas kentlerinden en önemli farkı da bu galiba.

Kasbah’da müzik festivalleri de yapılıyormuş. O zaman herhalde tadına doyum olmaz, Essaouira’nın. UNESCO’nun dünya mirası listesinde olan bir yer. Kuzey burcundan batıya bakıldığında, Atlas Okyanusu ve karşısı Güney Amerika. Norveçli kaşif Thor Heyerdahl; 1970 yılında, Mısırlıların Güney Amerika’ya ulaştıklarını kanıtlamak için, RaII adlı papirüsten yapılı salıyla, hemen kuzeydeki Safi limanından denize açılmıştı ve Barbados’ta karaya çıkmıştı. Thor Heyerdahl’ın, Türkiye kıyılarında da, Argonautlar efsanesi için bir denemesi var. Tekrar Essaouira’ya dönecek olursak, kuzey burcuna  1000 m. ye gülleler atan İspanyol yapımı toplar yerleştirilmiş. Dalgalar, surları sürekli dövüyor. Ama açıkta bulunan kayalıklar da, düşman gemilerinin surlara yanaşmalarını engelliyor. Savunma için çok iyi bir yer seçilmiş.

Fas’ta yıl içinde güneşin konumu ve ışık, çok iyi fotoğraf çekilmesine olanak sağlıyor. Bazı film şirketleri stüdyo kurmuşlar. Çok sayıda filme mekân olmuş, Fas ve Essaouira. Bu filmlerden biri de Orson Welles’in 1952 yılında çektiği, William Shakespeare’in ünlü eseri Othello. https://youtu.be/fCZ0obRJa08. Üzerinde bulunduğum kuzey burcu, plato olarak kullanılmış.

Aslında olay, Kıbrıs’ın Magosa kentinde geçer. Güney surların hemen dışındaki geniş alan peyzaj düzenlemesiyle birlikte bir meydan haline getirilmiş ve meydana Othello filmi anısına, Orson Welles meydanı adı verilmiş.

Yine, bu kuzey burcu ve surlar; Game of Thrones dizi filminden bir bölümüne ev sahipliği yapmış. https://youtu.be/OROAMgxPgy

Yönetmen Ridley Scott’ın 2005 yılında gösterime giren Cennetin Krallığı filmi için, Essaouira kenti Kudüs’e dönüştürülmüş ve filmin önemli bir bölümü burada çekilmiş. Kerak Kalesi ve Chatillionlu Renaud başlıklı yazımda, Haçlıların bu dönemini anlatmış ve Cennetin Krallığı filminin linkini de paylaşmıştım. https://youtu.be/qEnLM6yAAMU

Kuzey burcundan sonra, Medina’nın ve Kasbah’ın souk da denilen çarşı ve sokaklarına daldım. Birbirine benzeyen bu sokaklardaki binaların kapıları ayrı bir detay. Genelde taş kemerle çevrelenmiş bu kapıların renkleri ve üzerindeki işlemeler, Fas kapılarını emsalsiz yapıyor. Fas kapıları ile ilgili çektiğim fotoğraflardan oluşturduğum albümü  https://danyalasik.wordpress.com/2019/10/31/fas-kapilari/ blog yazımda paylaşmıştım.

Essaouira, tarihi dokusunun yanı sıra deniz tatili olanağını da sunuyor. Çok geniş plajları var. Bu plajlarda görüntü kirliliği de yok. Geri planda servis yolu, bu yol üzerinde tek sıra halinde restoran, kafe ve barlar bulunuyor. Essaouira, aynı zamanda bir rüzgâr  kenti. Meraklıları ve sporcular için rüzgâr sörfü, kite (uçurtma) sörfü olanakları bakımından oldukça iyi bir yer. Kasım ayı itibariyle çok sayıda insan rüzgâr ve kite sörfü yapıyordu.

Bir balıkçı kenti olması nedeniyle, en ucuz yiyecek balık ve diğer deniz ürünleri, hem de taze. Her yerde deniz ürünleri yerken şarabınızı da keyifle yudumlayabiliyorsunuz. Ben bu keyfi, plaj ve deniz manzaralı Fanatic kafe ve restoranda yaptım.

Bu günübirlik gezi, beni kesmedi. Essaouira’yı doya doya özümseyebilmek, bu ortaçağ kentinde zamanın gerilerine gidebilmek için bir kaç gün daha kalmak gerek. Bir gün kısmet olur da daha uzun kalırım, inşallah.

GÖRSELLER:https://photos.app.goo.gl/bdKpxogJWMEADUYj8

.