22 Haziran için, günübirlik bir gezi yapalım dedik ve Ankara’ya 235 km. uzaklıkta bulunan Aksaray’a gittik. Henüz kazısına başlanmamış, ama yüzey araştırmaları yapılmış bir antik yerleşim yeri olan Nora, Hasan dağının eteklerinde yer alıyor. Köyü geçtikten sonra araçlardan indik ve on dakikalık oldukça dik bir parkurdan tırmandıktan sonra, Nora antik yerleşim yerine ulaşabildik. Antik yerleşimin çeşitli yerlerine taş duvarlarla bir kaç ağıl yapılmış. Koyunlar da çevrede otluyorlardı.

Nora yerleşimi, aslında Doğu Roma’ya ait bir askeri garnizon. Ne zaman kurulduğu tam belli değil. M.S. 400 lerden sonraya tarihlendirilebilir. Ama, Roma İmparatorluğu Doğu ve Batı olarak ikiye bölünmeden önce, Galatya ve Kapadokya bölgeleri birleştirilmiş ve tek bir eyalet olarak düzenlenmiş. İmparator Neron döneminde Kapadokya, ayrılarak bir sınır eyaleti olmuş ve askeri bakımından güçlendirilmiş. Bu organizasyonla ilişkisi var mı Nora yerleşim yerinin, bilinmiyor.

Hasan dağının kuzey yamacında dar bir vadide bulunuyor, Nora yerleşim yeri. Bir garnizon olarak hinterlandı, atla bir günlük uzaklık. Kontrol edebildiği ve güvenliği sağladığı alan bu kadar. Askeri garnizon; dört tarafı yamaç olan bir vadi tabanında yer seçmiş. Merkezde, garnizonun idari binası. Girişi kuzeyden ve büyük bir salonu geçtikten sonra, garnizon komutanının odasına ulaşılıyor. Bu binanın hemen doğusunda garnizon komutanının evi bulunuyor. Garnizonun çevresindeki yamaçlarda evler yer alıyor. Ev sayıları tespit edilerek, bir nüfus tahmini yapılabilir. Hasan dağının volkanik yapısı nedeniyle, sadece garnizonun yerleştiği arazinin tabanında toprak oluşmuş, kısa boylu bitki örtüsü ve bir kaç ağaç var. Hasan dağından gelen suların vadi tabanında kontrol alınması, biriktirilmesi ve tahliye edilmesi ile ilgili bir su şebekesinin var olduğunu düşünüyorum. Muhtemelen kazı başladığında, bunlar da ortaya çıkacaktır. Garnizon yerleşimine göre, batı yamacının tepesinde iki kemeri ayakta olan bir kilise binası  göze çarpıyor. Bu da, hristiyanlığın kabul edildiği Doğu Roma dönemiyle ilişkisini gösteriyor.

Hasan dağı, iki bacalı bir yanardağ. Küçük Hasan, doğuda yer alıyor. Yine çevresinde irili ufaklı çok sayıda yan bacalar var. Erciyes, Melendiz yanardağlarıyla birlikte Hasan dağı; Kapadokya bölgesinin şekillenmesinde etkili olmuş. Artık aktif değil.

Hafta sonunda keyifli bir gezi oldu. Yeni bir antik yerleşimi keşfettik.

GÖRSELLER:https://photos.app.goo.gl/nN2SzJhLvSQ2eUog8