Aykut Mısırlıgil Hoca’dan Kalecik için davet geldi ve 21 Ekim Pazar günü, Ankara’ya 65 km. uzaklıktaki Kalecik’e gittik. Kalecik’in yanı başında Kızılırmak akıyor. Önceki yıllar İstasyondan başlar, vadi içinde demiryolunu kuzeye doğru takip ederek yürüyüş (trekking) yapardık, grup olarak. Bu defa hedef, Tomurcukbağ’dı.

Tomurcukbağ’a gitmeden önce Kızılırmak üzerinde bulunan Selçuklulardan kaldığı tahmin edilen 11 gözlü köprüye gittik. Hava biraz yağışlıydı. Dönerken, 85 yaşında bir delikanlı olan, hoşsohbet Seyit Mehmet Yılmaz’ın (Seyit onbaşı) bahçesine uğradık. Taze meyve ve sebzelerinden aldık. Sonraki durağımız Tomurcukbağ.

Öncelikle şunu söylemek gerekir. Anadolu; asmanın, bağcılığın ve şarapçılığın anavatanı. Bunu; M.Ö. 4000 yıllarına tarihlenen, İvriz’de kaya üzerindeki Hitit kabartmalarında, Fırtına Tanrısı Tarhundas’ın buğday başağı ile üzüm salkımını elinde tutarken görebiliyoruz.

Tomurcukbağ; Ankara’nın Kalecik ilçesi, Kızılırmak vadisinde 10 dekarlık bir alanda kurulu. Prof.Dr. Yusuf Sabit Ağaoğlu ve rahmetli eşi Gülcihan Hanımın eseri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğrencisi iken, 1968-1969 yıllarında  Bağcılık dersinin ”Tatbikat” adlı uygulama dersine, Sabit Hocam gelirdi. Derslerde öğrendiğimiz teorik bilgileri (aşı çeşitleri, budama, çelik üretimi vs.), bu derste uygulamaya çalışırdık.

Sabit Hoca; ”Şaraplık Üzüm Çeşitleri” üzerine doktora çalışmasını yaparken, Kalecik Karası üzüm çeşidi ve Kalecik’le ilgilenmeye başlamış.

 

Kalecik Karası üzümü; mavimsi siyah renkte, yuvarlak, küçük-orta büyüklükte ve sık salkıma sahip, şaraplık (kırmızı) bir çeşit. İç Anadolu’da Kalecik ve Kırıkkale yöresine özgü bir üzüm. Kızılırmak vadisindeki hava akımı, güneşlenme süresi, toprak yapısı çeşit özelliğini belirleyen en önemli hususlar. Bölgenin dışında yetiştirilmesi halinde, Kalecik Karası üzümü bazı özelliklerini kaybetmekte.

Kalecik Karası üzümünden yapılan şarap; koyu kırmızı (koyu menekşe-yakut) renkli, içindeki buke maddeleri nedeniyle kiraz ve çilek gibi meyvelerin aromaları hissedilen, bacaklı (gözyaşı), yüksek alkollü (gövdeli), asit ve taneni ön plana çıkmayan bir şarap. Peynir, ızgara etler ve deniz ürünlerine eşlik edebilir. Kırmızı şaraptaki buke (bouquet) maddelerin, oda sıcaklığında (18 derece) açığa çıkması nedeniyle,  şarabın tadına daha iyi varılır. Genel olarak, içilen şarapla alınan yemeklerin tatları birbirini bastırmamalı, biri diğerinin önüne geçmemeli. Aralarında, her ikisinin özelliklerinin de algılanabileceği bir uyum olmalı. Ama ben, bu genel kuralların dışına çıkarak, hafif serinletilmiş olarak ve peynir eşliğinde içmeyi seviyorum. Benim önerim, ne şekilde içmekten hoşlanıyorsanız, nasıl zevk alıyorsanız öyle içmeye devam edin. Çünkü, bu biraz da keyif işidir ve keyif almaya bakın, diğer faydaları arkadan gelecektir.

Sabit Hoca’nın şatosu (chateau- bağ, şaraphane ve mahzenin bir arada olduğu üretim tarzı); alt katta şarap imalat yeri, tanklar ve şişelerin muhafaza edildiği mahzen, orta ve üst katlarda yaşamın geçtiği, Hoca’nın kitaplarının yer aldığı kütüphane ve misafirlerin ağırlandığı bölümden oluşan mütevazı bir bina ve 10 dekarlık bağdan oluşuyor.

Sabit Hoca, tarla halindeki bağ yerini, 2001 yılında satın almış. 2002-2003 yılları bağın plantasyonu ile geçmiş. Amerikan asma anaçlarına (kök kısmı) Kalecik Karası aşılı fidanlar kullanılmış. 2009 yılından itibaren ürün alınmaya ve satışa  başlanmış. Hoca’nın bilimsel çalışmaları arasında, ”Tomurcuk Fizyolojisi” önemli bir yer tutuyor. Bu nedenle, önce kızına Tomurcuk adını veriyor, sonra da bağın ve firmanın adı Tomurcukbağ oluyor.

Tarih boyunca, Anadolu topraklarından çok sayıda uygarlıklar geçerken, Anadolu’nun ortasında bulunan Kalecik bölgesi de bundan nasibini alıyor. Hitit döneminden bağcılığın izleri görülüyor. Roma İmparatorluğu döneminde, Pers seferine çıkan İmparator Trajan, bir süre Kalecik’te kalıyor. Trajan, 98-117 yılları arasında imparatorluğu en geniş sınırlarına ulaştıran kişi. Döneminde yollar yaptırmış, adına sikkeler bastırmış. Kalecik-Ankara arasına miltaşları (milestone) yerleştirmiş. Ölçülen mesafeler, bugünkü ölçülere çok yakın, çok az hata var. O dönemde, Kalecik bölgesinde yetiştirilen üzümlerden yapılan şaraplar, arabalarla İnebolu’ya taşınıyormuş. Burada, gemilere yüklenen şarabın bir miktarı İstanbul’a bırakılırken, büyük miktarı Roma’ya gönderiliyormuş. Böylesine önemli bir ismi, Sabit Hocam, ürettiği şaraba marka olarak seçmiş.

Sabit Ağaoğlu hocam, öğle yemeğinde cevizle süslü peynir tabağının yanında domates soslu makarna sundu. Makarna, bir harikaydı. İtalyan usulü pişirilmişti. Yemekle birlikte, 5 çeşit şarabından da ikram etti. Şarap tadımında kural, hafiften gövdeliye, beyazdan kırmızıya, gençten yaşlıya ve sekten tatlıya doğru yapılır ki, tatlar birbirini örtmesin. Hocam da, ilk 2011 yılı Trajan marka beyaz şarap olan Narince ile başladı, ikrama. Narince, Tokat bölgesinin üzümü ve oradan getirtilmiş. Daha sonra sunulan şarapların tamamı Tomurcukbağ’ın ürünleri. 2013 yılı Trajan Rezerv Kalecik Karası. Rezerv; sap ayırma işlemi sırasında ortaya çıkan şıradan kendi doğal mayasıyla elde edilen şarabı (doğal şarap) ifade etmekte. 2014 yılı Trajan Kalecik Karası, Trajan Gülcihan’lı Yıllar (2014, 2015 ve 2016 kupaj-harmanı) ve 2010 yılı Trajan Kalecik Karası. Benim tercihim, 2010 yılı oldu.

Tomurcukbağ’da üzüm tanelerinin üzerindeki kendi doğal maya kullanılarak şarap yapılıyor. Meşe fıçılar yerine çelik tanklarda saklanıyor. Böylelikle, üzüm tanelerinden  şaraba geçen aromatik maddeleri bastıracak meşe tadı ve aroması engellenmiş oluyor.

Ben bu gezimden çok keyif aldım ve Sabit Hocamla da hasret giderdim. Eminim, hafta sonu, Kalecik’e ve Tomurcukbağ’a yapacağınız geziden sizler de keyif alacaksınız.

İlgili fotoğraflar aşağıda ”Görseller” bölümünde yer almaktadır. Sağlıkla kalın, dostlar…

GÖRSELLER:https://photos.google.com/share/AF1QipN4SoVSes9XLqkrh-VupXO-RKEJ4dlGLtECof8I-HFeCqotA8Be2JOfVGPqvtFqXQ?key=bzVic3RVcUxCNGlJOWh0V1BPMVUtRVd2VVFKNmFn