Grafiti sanatını biliyordum, ama örnekleri hakkında pek bilgim yoktu. Gezilerimde bunlarla sık karşılaşmaya başladım. Önceleri, tepkilerin kötü bir dışa vurumu, hatta çevreyi kirleten, göz zevkini bozan bir durum olduğunu düşünürdüm. Üstelik tek bir ülke, ya da bölgeye de özgü değildi, ama daha çok gençler arasında yaygındı. Gördüğüm örnekler çeşitlendikçe, renklendikçe ilgimi çekmeye başladı.

Grafik kelimesinden türetilmiş bir kelime, Grafiti. Resim ve şekillerle yazının birleştirilerek kişinin kendini ifade etme sanatı olarak tarif ediliyor.

Grafiti, belki de bir sokak sanatı olarak düşünülebilir. Avrupa ülkelerini gezerken, bazı sanatçıların kaldırımlara, alışveriş merkezlerinin girişlerine realistik ya da sürrealistik resimler yaptıklarını görmüştüm. Amaçları; sanat ya da becerilerini topluma göstermek, ilgilerini çekmek ve bu yolla geçimlerini temin etmek. Genelde sanatlarını duvarda ve birbirlerine karşı sergiliyorlar.

İlk örnekler olarak, belki de mağara resimleri olabilir. Kuzey İspanya’daki Alta Mira mağarasındaki bizon ve av resimleri gibi. Fresklerle grafiti arasında bir ilişki kurulabilir mi, bilmiyorum. Eğer kurulursa da, herhalde aruz ölçülü bir nazım eserle, serbest ölçülü bir nazım eser ilişkisi gibi olacaktır, diye düşünüyorum. Belki bizler de bu sanatın ilkel örneklerine bulaştık, ağaçlara ve okul sıralarına yazdığımız  ”Ali, Ayşeyi Seviyor” gibi. Bir de tuvalet duvarları,  bu konuda zengindi. Zaman içinde, bu yazı ve şekiller sokaklara, daha renkli bir şekilde yansıdı.

Şimdi artık, basit kalemler yerine markerler , sprey boyalar, yapışkan gibi malzemeler kullanılıyor.

Grafiti; amaçsız, içten geldiği gibi bir tasarım, ya  toplumun geneline yapılan bir duyuruya, bir ilan ve reklama ironik bir cevap; ya da politika alanında protest bir cevap olabiliyor. Temiz duvarlar, bir baskıya karşı gösterilen tepki için tuval olarak kullanılabiliyor.

Konu uzmanı değilim, ama ilgimi çeken grafiti ile ilgili düşüncelerim bunlar.

Bu konu, sadece benim ilgimi çekmiyor. Yunanistan yerel yönetimleri, Atina’da yoğunlaşan bu sanatın gelişimi için etkinlikler düzenlemeye başladılar. Sanat çevreleri de düzenledikleri atölye çalışmalarıyla, grafitinin yaygınlaşmasını sağlamaya çalışıyorlar. Midilli Adasında da grafiti örnekleri sokaklarda, duvarlarda göze çarpıyor. Şu anda Yunanistan, Avrupa’da açık ara önde. Az da olsa atölye çalışmaları, İstanbul’da da var.

Görseller bölümündeki grafiti örnekleri Atina, Kiev, Midilli, İspanya Alta Mira mağarası, Kütahya Aizanoi, ve Kırklareli’nden.

GÖRSELLER:https://photos.app.goo.gl/tjZjHJbrPcgTjLm87