Kral Yolu; İran’ın Basra Körfezine yakın Susa Kentinden başlayıp, Salihli yakınındaki antik Sardes kentine kadar uzanan yolun adıdır. Persler uzun yıllar bu yolu kullanmışlardır. İşte, Pessinus antik kenti de bu yol üzerinde yer alıyor. Ankara’ya 150 km. uzaklıkta Sivrihisar’ın 13 km. güneyinde ve Ballıhisar köyü ile iç içe. Daha doğrusu, Ballıhisar köyü Pessinus kalıntıları üzerine kurulmuş.

Pessinus kalıntıları, ilk kez 1834 yılında keşfediliyor. 1882 de Pessinus antik kenti oldukça görünür durumda ve binaların eskiz çizimleri hazırlanmış, köyü ziyaret eden Alman Karl Humann tarafından. Frig kralı Midas tarafından, M.Ö. 800 lerde Kibele kültünün kutsal bir kenti olarak kurulmuş ve Ana Tanrıça Kibele (Kybele) adına bir tapınak yapılmış. Ana Tanrıça Kibele için yapılan törenlerin ve Ana Tanrıça Kibele’ye (Magna Mater) kendini adayanların merkezi olmuş. Pessinus’un Kral Yolu üzerinde olması, bu kenti, bölgenin bir ticaret merkezi haline getirmiş. Kral Yolunu daha sonraki dönemlerde Romalılar ve Bizanslılar da kullanmışlar. Sonraları, bu bağlamda, bir Roma ve Bizans kenti haline geliyor, Pessinus.

Kente; tapınak, kent meclis binası (Bouleuterion), amfitiyatro, agora, stoa, su kanalları ve yollar inşa edilmiş. Hellenistik döneme ait tapınak dikdörtgen şeklinde, uzun kenarlarında on bir ve kısa kenarlarında altı olmak üzere sütunlarla çevrelenmiş. Bizans döneminde tapınak onarılmış. Amasyalı tarihçi Strabon; Geographica adlı eserinde, Pessinus’un büyük bir ticaret merkezi olduğunu ve Tanrıların Anasına ait tapınağın burada olduğunu belirtmiş. Günümüzde bazı eserler çıkartılabilmiş, ama kazılarda Kral Midas’ın yaptırdığı söylenen Kibele Tapınağına henüz rastlanılmamış. Önce, Belçika Gent Üniversitesi, 1967- 2008 yılları arasında, aralıklarla kazı çalışmaları yapmış. 2009 yılından itibaren, Avustralya Melbourne Üniversitesi kazılara devam ediyor. Çıkartılan eserlerin bir kısmı Pessinus’daki kazı evinin avlusunda açık hava müzesinde, diğer kısmı da Eskişehir Eti Arkeoloji müzesinde sergileniyor.

Sivrihisar’daki Ulu Cami ve diğer bazı binalarda Pessinus’dan getirilen korint sütun başlıkları, mermer blok, taş vs. kullanılmış. Bugün Pessinus’un  o eski görkemi yok. Ama kazıldıkça çok sayıda eser  bulunacağı da açık.

GÖRSELLER:https://photos.google.com/share/AF1QipP6r32V6j8y1-VE0vym7-p1-3l_j51zHJZ8hmomqPNW1HlYcm3gQV_15hQKJ-aRlQ?key=ZkpvcG5Sb0JaekZfYnBXSVFpMS1iSWFKQW1WZkl3