SELİME KATEDRALİ,IHLARA

Kapadokya, Güzel Atlar Ülkesi. Peri bacalarıyla kaplı bu doğa harikası görünümünü, 60 milyon yıl önce patlayan Erciyes, Hasan ve Güllü dağlarının volkanik patlamalarına borçlu. Bu dağların püskürttüğü lav ve küller bölgeyi kaplamış, zaman içinde su (yağmur) ve rüzgarla aşınmış ve bugünkü görünüm ortaya çıkmış. Bu bölgede ilk yaşayanlar, Hititler.

Melendiz çayı, bu bölgenin ortasından yıllarca akmış, Ihlara ve Selime kasabalarının arasındaki araziyi aşındırarak bugünkü Ihlara vadisini oluşturmuş. Bugün de kimi zaman ince bir şerit, kimi zamanda yatağında yayılarak şırıltılarla akmaya devam ediyor. Önceki iki gezimde, vadiye Belisırma’dan girmiş ve güneye Ihlara köyüne doğru ilerleyerek yamaçlardaki küçük kilise ve şapelleri gezmiştim. Bu defa, Aşıklı Höyük’ten Selime’ye doğrudan geldim.

Kapadokya bölgesinde bulunan yeraltı şehirleri ve kiliseler, hristiyan topluluklarının Roma takibinden kaçtıkları ve gizlendikleri yerler. Küllerin kapladığı arazi kolaylıkla kazılıyor. Kazılan yerler, havayla temas ettiğinde kaya gibi sertleşiyor.

Bölgenin en büyük kilisesi, Ihlara vadisinin başındaki Selime kasabasında bulunan Selime Katedrali. Burası da volkanik küllerin kaplı olduğu yamaç ve katedral de VII. yüzyıl ile XI. yüzyıl aralığında kazılarak yapılmış.

Katedral; bölgenin  din adamı ihtiyacını eğitim vererek karşılayan bir yer olması nedeniyle, diğer dini kurumlar arasında ön plana çıkıyor. Yamaca, yine kazılarak yapılan dik ve dar bir yol, deve kervanlarının katedrale ulaşmasını sağlıyor. Ben de herkesin yaptığı gibi, bu yolu kullanarak katedralin önündeki düzlük alana ulaştım.

Katedralin ana bölümü üç mahfelden oluşuyor. Orta bölüm, kazılarak oluşturulan kolonlarla sağındaki ve solundaki mahfellerden ayrılmakla birlikte, kolonlar arasından  geçişlerle iç mekânda bir bütünlük sağlanıyor. Giriş kapısının tam karşısında altar (mihrap) bulunuyor. Ayrıca, yine oyulmuş dehliz ve merdivenler yardımı ile ikinci kata çıkılıyor. Buradan, aşağıdaki kilisenin ana mahfeli rahatlıkla görülebiliyor. Duvarlarda İncil’deki hikâyeleri betimleyen tasvirler var, Hz. İsa’nın göğe yükselişi, Meryem Ana gibi. Herhalde, buraya sığınan çobanların yaktıkları ateşten çıkan is nedeniyle, duvarlar siyahlaşmış ve tasvirler de olumsuz etkilenmiş. Ayrıca, yine oyularak yapılmış dinozor figürleri var, bu da çok ilginç.

Katedralin içinde küçük ölçekte de olsa, manastır, kilise ve şapel gibi dini bölümler de bulunuyor. Katedralin bulunduğu ana kütlenin yanında da küçük ve alçak bir peri bacasının içi oyularak mutfak haline getirilmiş. Duvarlarda oyularak, aydınlatma araçlarının konulacağı yerler yapılmış. Mutfağa açılan ve muhtemelen erzak deposu olarak kullanılan bir kaç oda var. Katedralin üst tarafı bir kale gibi düzenlenmiş, savunma amacıyla. Günümüze kadar gelen sur kalıntıları görünüyor.

Selime katedralinin kuzeydoğusundaki vadi yamacında Meryem Ana‘ya adanmış bir kilise var. Yolu biraz sarp. Kilise içindeki havarilere ait tasvirler büyük ölçüde tahrip olmuş. Bölge koruma altına alınmış. Buradaki taş evler boşaltılmış. Bina cephelerindeki süslemeler, evlere bir ruh vermiş.

Katedralin hemen güneyinde karayolunun diğer tarafında, bölgeye adını veren Selime Sultan kümbeti yer alıyor. Sekizgen bir formda ve iki katlı. Taş ve tuğla kullanılarak yapılmış. Tuğlaların dizilimi ile oluşturulmuş süslemeler bulunuyor,türbenin gövdesinde.  Üstüne külah geçirilmiş. İçeriden bakıldığında kubbe şeklinde görülüyor. Üzerinde bir kitabe bulunmuyor.

Melendiz ırmağı üzerindeki köprünün hemen yanından Ihlara vadisine girdim ve vadide Melendiz ırmağı boyunca, çeşitli meyve, söğüt ve kavak ağaçlarının arasından ve özel bahçelerin içinden geçerek iki saatlik bir yürüyüş yaptım. Kimi zaman ırmağın sakin akan kısmında suya soktum elimi, kimi zaman ırmaktan uzaklaşarak yamaçta açılmış bir kovuğa, odaya veya şapele girdim. Tarih ve doğayı da içeren keyifli bir gün geçirdim.

Her zaman olduğu gibi, bu gezide çektiğim fotoğraflarım, aşağıda Görseller bölümünde yer almaktadır. Bir başka gezimde buluşmak üzere, hoşçakalın dostlar,

GÖRSELLER:https://photos.app.goo.gl/nbrvXWoXUBoEvhER6

5 comments

Yorum bırakın