SARDİS ÖREN YERİ, İZMİR-ANKARA KARAYOLUNUN 86. KM. SİNDE YOLUN HEMEN SAĞ TARAFINDA VE SALİHLİ İLÇESİNİN SINIRLARI İÇİNDE BULUNMAKTADIR.
BİR FRİG KENTİ OLAN SARDİS’DE LİDYA, ROMA, YAHUDİ, BİZANS İZLERİ GÖRÜLMEKTEDİR. HELEN OLMAYAN SARDİS, LİDYA DÖNEMİNDE HELENLEŞMEYE BAŞLAMIŞ, ANA TANRIÇA KYBELE’NİN YERİNİ ARTEMİS ALMIŞTIR.
EFSANEYE GÖRE; FRİG KRALI MİDAS, DİONYSOS’UN YOLDAŞLARINDAN BİRİNE YARDIM EDER. DİONYSOS MİDAS’A, YAPTIĞIN BU İYİLİK KARŞISINDA BENDEN BİR DİLEKTE BULUN DER. MİDAS DA, DOKUNDUĞU HER ŞEYİN ALTIN OLMASINI İSTER. DOKUNDUĞU HER ŞEY ALTINA DÖNÜŞTÜĞÜ İÇİN MİDAS AÇ KALIR, HİÇBİR ŞEY YİYEMEZ OLUR VE DİONYSOS’TAN BU YETENEĞİ GERİ ALMASINI İSTER. DİONYSOS DA, O ZAMAN SARDİS’TE AKAN PACTOLUS ÇAYINDA ELLERİNİ YIKA DER. O ZAMANDAN BERİ PACTOLUS (SART) ÇAYI ALTINLA KARIŞIK AKAR.
FRİGLER, PACTOLUS ÇAYININ KENARINDA KURDUKLARI TESİSLERDE ALTIN ÇIKARMIŞLAR, ANCAK GÜMÜŞ VE DİĞER MADENLERLE BİRLİKTE. DAHA SONRA SAHNE ALAN LİDYALILAR, ALTINI DİĞER MADENLERDEN AYIRARAK SAFLAŞTIRABİLMİŞLER VE SİKKE BASMIŞLAR (PARANIN İCADI). LİDYA’NIN ZENGİNLİĞİNİN KAYNAĞI OLARAK, BU TEKNOLOJİK BİLGİYE SAHİP OLMALARI GÖSTERİLİYOR.
LİDYALILARIN KEŞFİ SADECE PARA DEĞİLDİR. MÜZİK ALETİ, KOZMETİK ÜRÜNLER DE VARDIR, KEŞİFLER ARASINDA.
BÖLGEDE (BABİL’İN DIŞINDA) ÖNEMLİ SAYIDA, TOPLU GÖÇ EDEN YAHUDİLERİN YAŞADIKLARI BELİRTİLMEKTEDİR. ROMA DÖNEMİNDE YAPILMIŞ OLAN GYMNASİON’UN YANI BAŞINDA BU NEDENLE, YAHUDİ TAPINAĞI OLAN BÜYÜK BİR SİNAGOG YER ALMAKTADIR.
ÖREN YERİNİN EN ÖNEMLİ YAPILARINDAN BİRİ GYMNASİONDUR. BU ANITSAL YAPI İMPARATOR CARACALLA ADINA 23 BİN M2 ALAN ÜZERİNE İNŞA EDİLMİŞ. CALDARİUM VE FRİGİDARİUM (SICAK VE SOĞUK HAVUZLAR BÖLÜMÜ) VE PALAESTRA (AVLU) DAN OLUŞMAKTADIR.
BU BÖLÜMÜN GÜNEYİNDE ARTEMİS TAPINAĞI,HEMEN BİTİŞİĞİNDE BİR BİZANS KİLİSESİ VE ALTIN ARITIM TESİSİ BULUNMAKTADIR.
DOĞU BÖLÜMÜNDE İSE, BİZANS DÖNEMİNE AİT BİR HİSAR, TİYATRO, STADYUM, ROMA TAPINAĞI, ROMA HAMAMI VE AKROPOL YER ALMAKTADIR. BU BÖLÜMDE KAZI İŞLERİ DEVAM ETMEKTE OLUP ZİYARETE AÇIK DEĞİLDİR. AKROPOL İSE OLDUKÇA UZAK BİR TEPENİN ÜZERİNDE BULUNMAKTADIR.
SARDİS ANTİK KENT VE ÇEVRESİ İLE İLGİLİ GÖRSELLER AŞAĞIDAKİ ADRESTE VERİLMEKTEDİR.
AYAK İZLERİM 
Danyalcığım, gezi notlarını ve resimlerini paylaşmaya devam ettiğin için teşekkür ediyorum.
Emeklerine sağlık. Hasan ÇELİK
BeğenLiked by 1 kişi
Bu güzel bilgiler için teşekkür ederim Danyal bey…
BeğenLiked by 1 kişi
Ben teşekkür ederim,Nilgün Hanım…
BeğenBeğen
Sart kentinde dünya madencilik tarihi açısından önemli bir kalıntı daha vardı (https://alivedatoygurmadencilik.wordpress.com/2021/07/04/anadolu-madencilik-tarihi-uygarlik-tarihiyle-ozdestir/). Herodot (MÖ 484-425), Lidya kralı Krezüs’ün hazinelerindeki altının kaynağını çok açık bir dille söylememekle birlikte Paktolos (Sart) çayının “Tmolos’tan (Bozdağ) akıp gelen altın kumu vardır” demektedir (Herodotos, 1991, sf. 46). Amasya’lı Strabon (MÖ 64-MS 24) ise Coğrafya kitabında Lidya krallarının servetinin kaynağını hakkında şöyle yazmıştır (Strabon, 2000, sf. 170): “Paktolos ırmağı Tmolos dağından çıkar. Eski zamanlarda bu nehirde çok miktarda altın tozu bulunmuştu ve Kroisos ve onun ecdadının zenginliğinin ününün, buradan kaynaklandığı söylenir”. Sart’ta, Paktolos çayından elde edilen altının eritildiği ve dünyadaki ilk ayarlı altın paranın basıldığı MÖ 600-580 yıllarına tarihlenen (Lloyd, 1998) altın arıtma tesisi vardır. Tesis, Paktolos çayının doğu kenarında ve Sart Kitaplığı’nın tam karşısında, yolun Ankara-İzmir yönünde batı kenarındadır. Burada, altının eritildiği ve paraların döküldüğü atölyeler yapılan kazılarla ortaya çıkarılmış olup gezilip görülebilmektedir.
Lloyd, S., 1998, Türkiye’nin Tarihi – Bir Gezginin Gözüyle Anadolu Uygarlıkları, TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, No 50, 255 sf.
BeğenLiked by 1 kişi
Sevgili Vedat, yazımda bu konuya altın arıtma, altının gümüşten ayrıştırılması konusuna kısaca değindim. Atölye kalıntılarının fotoğraflarını da, yazı sonundaki Görseller bölümünde verdim. Selam ve sevgiler.
BeğenBeğen